Jak hodować kiełki czyli o kiełkowaniu prawie wszystko

Hodowla kiełków, a poprawnie mówiąc: uprawa kiełków*, to frajda nie tylko dla ogrodnika, ale też dla fana dobrego jedzenia. Jest to zajęcie tak proste, że hodować kiełki mogą nawet dzieci.

Informacji na ten temat jest cała masa na różnych stronach, ale jest parę ważnych rzeczy na które nie zwraca się uwagi, stąd pomysł na poniższe vademecum. Tutaj znajdziecie ważne informacje ode mnie oraz linki do wartościowych stron. Gotowi? No to zaczynamy!

Czy kiełkowanie jest dla mnie?

Prawdopodobnie tak :) jest to przyjemne, proste i satysfakcjonujące zajęcie. Jeśli nie masz jednak przekonania nie kupuj od razu kiełkownicy i pół kilo nasion. Początkującym i niezdecydowanym polecam uprawę w słoiku (słoik + gaza + sznurek/gumka) i torebkę nasion rzodkiewki.

Jakie nasiona wybrać na kiełki?

Przede wszystkim kupujemy nasiona o których wiemy, że są przeznaczone do uprawy na kiełki. Jeżeli nasiona były wyprodukowane z przeznaczeniem na kiełki, to na pewno będzie podana taka informacja na opakowaniu. Nasiona, które nie zawierają takiej informacji mogą być zaprawione, czyli potraktowane środkami ochrony roślin, np. przeciwgrzybowymi, aby zapewnić roślinom dobry start w środowisku glebowym. Kiełków z takich nasion nie powinniśmy jeść.

Przygotowanie nasion do kiełkowania

Podstawy podstaw, czyli przebieranie, płukanie i namaczanie i dlaczego to jest takie ważne znajdziecie w ABC kiełkowania na kielki.net.

Metody hodowli kiełków - pojemniki

Jeżeli chodzi o kiełkownice, to wydaje się, że im prostsza konstrukcja, tym lepiej. Czasami to kwestia gustu, ale niektóre gatunki mają swoje preferencje, np. zboża i rośliny strączkowe dobrze jest uprawiać w woreczku, w ciemności, natomiast rzeżucha, jak pewnie wiecie, urośnie pięknie nawet na talerzu wyłożonym ręcznikami papierowymi.

Początkującym proponuję rozpoczęcie uprawy w słoiku (słoik + gaza + sznurek/gumka), przetestowanie jakie kiełki nam smakują i dobranie do gatunków odpowiednią formę uprawy, najlepiej polecaną przez producenta lub sprzedawcę nasion. Ściągawka jest też poniżej.

• Uprawa w słoiku.
• Uprawa na sitku, ligninie i gazie.
• Uprawa w woreczku.
• Uprawa w kiełkownicy "szalkowej" (kontrowersyjna metoda, ja taką trójpoziomową kiełkownicę mam i rzeczywiście bywa kłopotliwa)
• Uprawa w kiełkownicy sitkowej na przykładzie koniczyny.

Warunki uprawy i termin zbiorów

Niezależnie od gatunku nasiona (1) przebieramy, (2) płuczemy, (3) namaczamy, (3) płuczemy, (4) wysiewamy i (5) płuczemy/zraszamy przynajmniej raz dziennie i (6) czekamy na zbiory. Żelazna zasada uprawy kiełków to czysto, mokro, ciepło i przewiewnie

Jakie gatunki - takie warunki:*

Gatunek	Czas moczenia	Czas kiełkowania	Uwagi
Ciecierzyca	12 godzin	3 dni	wyrośnięte są gorzkie
Dynia	12-16 godzin	3 dni	po wykiełkowaniu usunąć łupiny
Fasola	12 godzin	5 dni	na surowo niejadalne
Fasola mung	12 godzin	5 dni	łatwe do wyhodowania
Gorczyca	12 godzin	6-12 dni	śluzuje
Groch	12 godzin	3 dni	-
Jęczmień	12 godzin	2-3 dni	-
Len	4 godziny	2 dni	kiełki trzeba wypłukać ze śluzu
Lucerna	5-6 godzin	5 dni	-
Owies	4 godziny	2-3 dni	-
Proso	8 godzin	3 dni	-
Pszenica	12 godzin	2-3 dni	-
Rzeżucha	6 godzin	8 dni	-
Rzodkiewka	4 godziny	2 dni	chroni przed pleśnią, ale nie w 100%
Słonecznik	12 godzin	2-3 dni	wyrośnięte są gorzkie
Soczewica	12 godzin	3 dni	łatwe do wyhodowania
Soja	12 godzin	3 dni	trochę śluzu
Żyto	12 godzin	2-3 dni	-

* Na podstawie książki "Kuchnia wegetariańska" autorstwa Dagmar Von Cramm (Oficyna Wydawnicza MAK, 1991) przygotowała Kropka, z moimi poprawkami i uzupełnieniami

Poza tym co powyżej - producenci i sprzedawcy nasion zawsze informują o sposobie uprawy.

Ale czy w ogóle warto hodować kiełki?

Powyższe zestawienie już daje wiele wskazówek ;) Ja kiełkuję głównie rzodkiewkę, bo jest po prostu przepyszna - kiełki są chrupiące i pikantne i bardzo szybko rosną. Przy tym nasiona są stosunkowo tanie.  Polecam też uprawę brokuła i słonecznika.

Jakie inne gatunki można kiełkować?

W końcu jemy kiełki z własnej hodowli!

Kolejna ważna informacja to jak długie kiełki możemy jeść. Na przykład w przypadku pszenicy zjadamy właściwie całe ziarna z maksymalnie 2-mm kiełkami, w przypadku słonecznika, możemy jeść nawet siewki. O tym niebawem więcej.

• Warto jeszcze sprawdzić, czy kiełków nie powinniśmy czasem poddać obróbce termicznej - tak jest w przypadku roślin strączkowych - sprawdźcie tu: Surowe, czy blanszowane?
• Jak smakują kiełki - moje doświadczenia.
• Dla niezdecydowanych - wartość dietetyczna i zalety spożywania kiełków :)

Uprawa kiełków w skrócie - zamiast podsumowania

• Do uprawy wybieramy tylko nasiona na których jest wyraźy napis "na kiełki".
• Niezależnie od gatunku nasiona (1) przebieramy, (2) płuczemy, (3) namaczamy, (3) płuczemy, (4) wysiewamy i (5) płuczemy/zraszamy przynajmniej raz dziennie i (6) czekamy na zbiory.
• Żelazna zasada uprawy kiełków to czysto, mokro, ciepło i przewiewnie

*I jeszcze jedna informacja, ważna szczególnie dla zwolenników poprawnego wyrażania się - w tytule jest błąd. Powinno być: ja uprawiać kiełki? Bo jeżeli w twórczy sposób nie zapylamy czy też nie krzyżujemy pomiędzy sobą roślin, a tylko je wysiewamy i zjadamy, to znaczy, że je uprawiamy, a nie hodujemy. :]