Co warto wiedzieć o lawendzie?

Nie od zawsze było mi z lawendą po drodze. Przy czym nie chodzi o wygląd, który już chyba od dziecka - dzięki telewizji i reklamom – kojarzy mi się z Francją, Prowansją, luksusowymi kosmetykami i podróżami po Europie. Chodzi o zapach, który jeszcze kilka lat temu kojarzył mi się przede wszystkim zapachem starszej pani w kościelnej ławce. Serio.

Długo, bardzo długo zajęło mi przyzwyczajenie się i polubienie tego zapachu. Stało się to kiedy kupiłam aromatyczną świecę, w której lawenda była połączona z nutami cytrusowymi i to sprawiło że ja naprawdę polubiłam ten zapach! I teraz już zapach lawendy ma dla mnie działanie relaksujące.

W tym artykule chciałam podzielić się z Wami podstawowymi wiadomościami na temat lawendy. Są to informacje, które według mnie warto znać jeśli lubi się lawendę i/lub używa produktów z jej dodatkiem.

Lawenda wąskolistna (Lavandula angustifolia syn. L. officinalis) jest rośliną z rodziny jasnotowatych. Nazwa Lavandula pochodzi od słowa lavare – myć się i prawdopodobnie wzięła się stąd, że w starożytności dodawano ją do kąpieli. W starożytności lawenda używana w formie kadzidła miała zapobiegać chorobom zakaźnym. W średniowieczu zwalczano nią dżumę, a w XVI wieku leczono nią przeziębienia, choroby nerek i paraliże.

W polskich warunkach jest to zimozielona krzewinka lub krzew dorastający do 60 cm wysokości. Kwiaty są drobne, fioletowe (są też odmiany białe i niebieskawe), dwuwargowe, zebrane w kwiatostan kształtem przypominający kłos. Roślina pokryta jest kutnerem, stąd jej charakterystyczny srebrny kolor. Lawenda pochodzi z południa Europy, gdzie porasta suche wapienne zbocza. W ogrodzie wymaga ciepłego, osłoniętego od wiatrów, słonecznego stanowiska, gleby przepuszczalnej, piaszczystej i zasobnej w wapń.

Zastosowanie i właściwości lawendy 

Lawenda ma zastosowanie nie tylko aromatyczne, ale też lecznicze i kulinarne. Olejek lawendowy jest stosowany w perfumiarstwie i do wyrobu kosmetyków oraz w aromaterapii. Jako przyprawa lawenda z powodzeniem sprawdza się w kuchni, szczególnie do dań słodkich. Jako surowiec leczniczy wykorzystuje się: kwiaty (Flos Lavandulae) i olejek (Oleum Lavandulae).
Lawenda ma szeroki wachlarz właściwości - działa:
  • uspokajająco
  • bakteriostatycznie
  • żółciopędnie
  • przeciwbólowo
  • rozkurczowo
  • pobudza krążenie
NAPARY z lawendy stosuje się:
  • do płukania jamy ustnej i gardła - przy stanach zapalnych
  • w problemach z trawieniem
  • przy pobudzeniu nerwowym
  • przy bezsenności
OLEJEK (rozcieńczony w oleju nośnym) można stosować do nacierania bolących mięśni, miejsc ukąszeń owadów i przy migrenie.
INHALACJE z olejkiem lawendowym wspomagają leczenie schorzeń górnych dróg oddechowych.

Wykorzystanie w KUCHNI: 
  • syropy - dodatek do lodów i innych deserów, napojów chłodzących, kawy, wina
  • do aromatyzowania deserów, np. lodów, sernika
  • kwiaty kandyzowane
  • aromatyzowane octy
  • liście w niewielkiej ilości - do gotowania
  • gałązki rzucone na ogień - do aromatyzowania potraw z rusztu/grilla
  • Lavendogra – to nazwa popularnej w XVIII w „wódki królowej węgierskiej”, w której skład wchodziły kwiat lawendy oraz szałwia, rozmaryn i jałowiec.
UWAGA!
  1. Stosując lawendę trzeba zachować ostrożność, bo może ona działać drażniąco, np. stosowana bezpośrednio na skórę.
  2. Lawendy nie stosujemy przy wrzodach żołądka i przy chorobach wątroby i nerek.
  3. Może działać drażniąco na nerki i płuca, wywołać stan zapalny błony śluzowej żołądka i jelit. 
  4. Olejek lawendowy działa pobudzająco na macicę, więc w ciąży stosujemy go ostrożnie.
 
Oczywiście o lawendzie można pisać książki, więc o wielu rzeczach tutaj nie wspominam. Ale tak jak pisałam we wstępie - to są ważne, podstawowe informacje, które warto znać.